W trakcie poszukiwań terenu pod budowę wymarzonego domu z ogrodem, często zapominamy o temacie z pozoru oczywistym, jakim jest dostęp rozpatrywanej działki do drogi publicznej.
Czy warto zaprzątać sobie tym głowę przed zakupem?
Powinniśmy mieć świadomość, że nie posiadając dostępu do drogi publicznej, nie uzyskamy pozwolenia na budowę dla naszej inwestycji.
W przypadku braku istniejącego zjazdu, będziemy zatem zmuszeni dopełnić kilku formalności przed rozpoczęciem budowy samego zjazdu i w dalszej kolejności - naszego domu z ogrodem.
Podstawa prawna
Zjazd z drogi publicznej został określony w Ustawie Prawo budowlane (Dz. U. 1994 nr 89 poz. 414) jako obiekt budowlany (kategoria IV). Zgodnie z ww. Ustawą na budowę zjazdu nie potrzeba pozwolenia na budowę, konieczne jest natomiast zgłoszenie wykonywania robót budowlanych.
Zmiany wchodzące w życie 21 września 2022 roku porządkują powielone przepisy dotyczące dróg publicznych, dając większą swobodę w projektowaniu zjazdów (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 czerwca 2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych - Dz.U. 2022 poz. 1518). Nie oznacza to jednak braku konieczności uzyskania jakichkolwiek zezwoleń czy uzgodnień od jednostek administrujących ruchem i drogą, z której planujemy wybudować zjazd. W zależności od kategorii drogi oraz parametrów samego zjazdu ilość koniecznych uzgodnień może się różnić.
Uzyskujemy decyzję na lokalizację zjazdu
W pierwszej kolejności konieczne będzie ustalenie kategorii drogi, z której zjazd chcemy wybudować. Informację o kategorii drogi uzyskamy z map dostępnych na stronach internetowych jednostek administracyjnych danego regionu lub bezpośrednio w ich siedzibie.
W przypadku:
drogi gminnej Zarządcą Drogi jest wójt (burmistrz, prezydent miasta),
drogi powiatowej – Zarząd Dróg Powiatowych,
drogi wojewódzkiej – Zarząd Dróg Wojewódzkich,
drogi krajowej - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad.
Wyjątek stanowią tutaj drogi publiczne (bez autostrad i dróg ekspresowych) w granicach miast na prawach powiatu, dla których zarządcą jest prezydent miasta. Przykładem może być Miasto Stołeczne Warszawa, w której droga może należeć do dzielnicy (zazwyczaj drogi gminne) bądź też do innej jednostki miejskiej administrującej drogami, podlegającej prezydentowi (zazwyczaj powiatowe i wojewódzkie).
Do zarządcy drogi występujemy z wnioskiem o wydanie decyzji na lokalizację zjazdu. Wzory pism są dostępne na stronach internetowych jednostek administrujących daną drogą.
O wydanie decyzji na lokalizację zjazdu może wystąpić jedynie osoba posiadająca tytuł prawny do nieruchomości, na którą ma być wykonany zjazd - osobiście lub przez pełnomocnika.
Do wniosku wymagane są następujące załączniki:
kopia aktualnej mapy zasadniczej lub sytuacyjno-wysokościowej w skali 1:500/1:100 z zaznaczonym planowanym miejscem wykonania zjazdu;
dokument potwierdzający tytuł prawny do nieruchomości, np. wypis z aktu notarialnego;
pełnomocnictwo - w przypadku reprezentowania wnioskodawcy przez pełnomocnika wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej – 17 zł,
dowód uiszczenia opłaty skarbowej za wydanie decyzji zezwalającej na lokalizację zjazdu (wymagany tylko dla zjazdu publicznego - w wysokości 82 zł).
Decyzja na lokalizację zjazdu wydawana jest na czas określony. Musimy pamiętać, że jeśli zjazd nie zostanie wybudowany w terminie przewidzianym w decyzji, (zazwyczaj jest to okres 3 lat od daty jej wydania), wtedy decyzja ta wygasa. Decyzja na lokalizację zjazdu może zostać przeniesiona na inny podmiot w czasie ważności decyzji.
Jaką nawierzchnię wybrać?
Budując zjazd w otoczeniu istniejącej zabudowy powinniśmy dostosować geometrię oraz rodzaj i kolorystykę nawierzchni do zjazdów wzdłuż tej samej ulicy. Jeśli znajdujemy się w obszarze, na którym obowiązuje Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, obowiązują nas zawarte w tym planie wymagania względem nawierzchni jak też innych parametrów technicznych (wartości łuków poziomych, ewentualne skosy).
Pomimo możliwych ograniczeń w wyborze nawierzchni, z jakiej wykonamy zjazd, warto spojrzeć na całokształt naszego zamierzenia budowlanego i dostosować nawierzchnie na terenie wewnętrznym.
W przypadku Miasta Stołecznego Warszawy wiążące są również wymagania nawierzchni dla poszczególnych stref, określonych w "Standardach projektowych i wykonawczych infrastruktury dla pieszych w m. st. Warszawie", które stanowią załącznik do Zarządzenia nr 1682/2017 z dnia 23.10.2017r.
Projekt budowlany zawierający konstrukcję nawierzchni zjazdu powinien być uzgodniony z zarządcą drogi przed rozpoczęciem robót.
Nie zapominajmy również, że w przypadku występowania rowu wzdłuż drogi, z której planujemy połączenie z działką przy pomocy zjazdu, lista uzgodnień wydłuży się o wymagane zgłoszenie wodno-prawne, a dokumentacja projektowa powiększy o projekt przepustu pod konstrukcją zjazdu – w takim przypadku warto zapoznać się z treścią ustawy Prawo wodne (Dz.U. 2017 poz. 1566).
Organizacja ruchu na czas budowy zjazdu
W ramach kompletowania dokumentacji oraz uzgodnień niezbędne jest opracowanie projektu czasowej organizacji ruchu na czas prowadzonych robót w pasie drogowym drogi publicznej oraz jego zatwierdzenie przez jednostkę zarządzającą ruchem. Projekt organizacji ruchu powinien być wykonany zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz.U. 2003 nr 177 poz. 1729) oraz w zgodzie z obowiązującej Ustawie Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. 1997 Nr 98 poz. 602).
Projekt organizacji ruchu powinien zawierać:
1. plan orientacyjny w skali od 1:10 000 do 1:25 000 z zaznaczeniem drogi lub dróg, których projekt dotyczy;
2. plan sytuacyjny w skali 1:500 lub 1:1000 (w uzasadnionych przypadkach organ zarządzający ruchem może dopuścić skalę 1:2000 lub szkic bez skali) zawierający: a) lokalizację istniejących, projektowanych oraz usuwanych znaków drogowych, urządzeń sygnalizacyjnych i urządzeń bezpieczeństwa ruchu; dla projektów zmian stałej organizacji ruchu dopuszcza się zaznaczenie lokalizacji tylko znaków i urządzeń dla nowej organizacji ruchu, b) parametry geometrii drogi;
3. program sygnalizacji i obliczenia przepustowości drogi - w przypadku projektu zawierającego sygnalizację świetlną;
4. zasady dokonywania zmian oraz sposób ich rejestracji - w przypadku projektu zawierającego znaki świetlne lub znaki o zmiennej treści oraz w przypadku projektu dotyczącego zmiennej organizacji ruchu lub zawierającego inne zmienne elementów mające wpływ na ruch drogowy;
5. opis techniczny zawierający charakterystykę drogi i ruchu na drodze, a w przypadku organizacji ruchu związanej z robotami prowadzonymi w pasie drogowym - opis występujących zagrożeń lub utrudnień; przy robotach prowadzonych w dwóch lub więcej etapach opis powinien zawierać zakres planowanych robót dla każdego etapu i stan pasa drogowego po zrealizowaniu etapu robót;
6. przewidywany termin wprowadzenia czasowej organizacji ruchu oraz termin wprowadzenia nowej stałej organizacji ruchu lub przywrócenia poprzedniej stałej organizacji ruchu - w przypadku projektu dotyczącego wykonywania robót na drodze;
7. nazwisko i podpis projektanta.
Projekt czasowej organizacji ruchu zatwierdza jednostka zarządzająca ruchem na drodze, na której planujemy wprowadzić oznakowanie czasowe. Do zatwierdzenia projektu niezbędna będzie również opinia właściwej Komendy Policji (nie dotyczy drogi gminnej).
W przypadku drogi gminnej wymagane będą:
- opinia Zarządcy Drogi (Urząd Gminy),
- zatwierdzenie Zarządzającego Ruchem (Starosta lub Prezydent Miasta na prawach powiatu).
W przypadku drogi powiatowej wymagane będą: - opinia Komendy Powiatowej/Miejskiej Policji, - opinia Zarządcy Drogi (Powiatowy Zarząd Dróg), - zatwierdzenie Zarządzającego Ruchem (Starosta lub Prezydent Miasta na prawach powiatu).
W przypadku drogi wojewódzkiej wymagane będą: - opinia Komendy Wojewódzkiej Policji, - opinia Zarządcy Drogi (Wojewódzki Zarząd Dróg), - zatwierdzenie Zarządzającego Ruchem (Marszałek Województwa).
W przypadku drogi krajowej wymagane będą: - opinia Komendy Wojewódzkiej Policji, - opinia i zatwierdzenie Zarządzającego Ruchem (Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, oddział na terenie którego planujemy wprowadzenie czasowej organizacji ruchu).
Zgłaszamy prowadzenie robót w pasie drogowym
Zgłoszenia prowadzenia robót w pasie drogowym drogi publicznej dokonujemy bezpośrednio u Zarządcy Drogi. Zgłoszenia wymaga budowa zjazdów z dróg krajowych i wojewódzkich.
Do zgłoszenia robót potrzebujemy: - wniosek zgłoszenia budowy zjazdu - dostępny na stronie internetowej jednostki administracyjnej, która zarządza drogą lub w bezpośrednio w jej siedzibie, - oświadczenie o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane – dostępne j.w. - decyzję o warunkach zabudowy (w przypadku gdy na obszarze budowy naszego zjazdu nie ma Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego), - dowód uiszczenia opłaty skarbowej za pełnomocnictwo, jeśli dotyczy – 17zł.
Zjedziemy czy nie zjedziemy?
Uzyskując powyższe uzgodnienia i zatwierdzenia oraz w przypadku braku sprzeciwu Zarządcy Drogi na prowadzenie robót w pasie drogowym drogi publicznej, możemy przystąpić do budowy zjazdu.
Jak widać powyżej, ilość przepisów regulujących zarówno projekt jak również budowę zjazdu może przyprawić o ból głowy. Pomimo ogólnej dostępności aktów prawnych dotyczących budowy zjazdu, warto skonsultować chęć wystąpienia o wszelkie uzgodnienia i decyzje bezpośrednio do Zarządcy Drogi.